Dijital Aşı Pasaportu

Tüm dünyanın gündeminde yer alan Covid-19, ulaşım, eğitim, çalışma ve seyahat gibi sosyal yaşamın farklı alanlarını etkiliyor. Birbirine bağlı işleyen toplumsal sistemlere büyük bir etkisi olan pandemi sürecinde yurt içi ve yurt dışı bağlantılı faaliyetler de duraksama yaşıyor. Global alanda pek çok sektörün işleyişini durduran Covid-19 pandemisine karşı alınan önlemler arasında giderek artan aşılama çalışmaları dikkat çekiyor. Dünyanın farklı noktalarında geliştirilen aşılar, tüm dünyaya dağıtılıyor ve aşı yapılan kişi sayısı her geçen gün artıyor. Aşılama çalışmalarının belli bir yüzdeye ulaştıktan sonra global bağışıklığın artması ve pandeminin sonlandığının ilan edilmesi, bununla birlikte sosyal yaşamın da giderek normalleşmesi bekleniyor. Aşının Covid-19’a karşı en hızlı ve pratik bir çözüm olabileceği düşüncesiyle aşı takibinin önemi artıyor. Aşı takibi yöntemlerinden biri olan dijital aşı pasaportu, pandemi ile ilgili endişelerin sürdüğü bu dönemde seyahat edebilmeyi mümkün kılıyor. Gelişmiş ülkelerde aşı pasaportlarına dair farklı görüşler sergileniyor. Ancak pek çok ülke aşı olduğunu belgeleyen turistlere kapılarını açmaya hazırlanıyor. Dijital aşı pasaportları seyahat imkânı için bir anahtar oluşturuyor.

Dijital Aşı Pasaportu Nedir?

Ülkeler ve şehirler arası seyahat faaliyetleri geçmiş zamanlardan bu yana devam ediyor. Kesintisiz bir seyahat ağının aktif olarak varlığını sürdürmeye çalıştığı pandemi döneminde geçerli ulaşım belgeleri önem kazanıyor. Afrika başta olmak üzere belirli bölgelerdeki hastalık risklerine karşı kolera, hepatit A ve kuduz gibi aşı çeşitleri zorunlu olarak uygulanıyor. Zorunlu aşılar için oluşturulan ve seyahat sürecinde kullanılan aşı kartlarının yerini dijital aşı pasaportlarına bırakabileceği konuşuluyor. Avrupa Komisyonu gibi belirli yetkilere sahip birimler tarafından yayınlanan bildiriler ile dijital aşı pasaportu uygulamalarına yönelik gelişmeler sunuluyor. Dijital aşı pasaportu aynı zamanda aşı sertifikası olarak da biliniyor. Dijital aşı pasaportu temel anlamıyla bireylerin güncel sağlık durumları, aşı ve hastalık bilgilerinin yer aldığı resmi bir belge sayılıyor. Tek belgeyle istenilen sağlık bilgilerine doğrudan erişim sağlayan dijital aşı pasaportunu uygulamaya koymayı düşünen ülkelerin başında Danimarka ve İsveç geliyor. Dijital aşı pasaportu, seyahat izinlerinin yanında bazı ülkelerde ulaşım, restoran ve eğlence hizmetlerinden yararlanmayı da sağlıyor.

Dijital Aşı Pasaportu Ne İşe Yarar?

Covid-19, 2020 yılından bu yana tüm dünyayı etkilerken toplumsal ve bireysel alışkanlıklarda da bütünüyle bir değişime neden oluyor. Teknoloji, bu yeni döneme uyum sağlamayı kolaylaştıran en önemli enstrümanlardan biri olarak öne çıkıyor. Covid-19 için geliştirilen aşıların yaygın olarak kullanılmaya başlanması, pandemi sürecinin sonlanabilmesi için bir umut ışığı olarak görülüyor. Hastalığın yayılmasını engellemek için uygulanan seyahat kısıtlamalarının ise bir süre daha gündemde olması bekleniyor.

Pek çok ülkeye girişte halen 3 ile 14 gün arasında değişen karantina uygulaması devam ediyor. Ancak bu uygulamaların aşı yaptıranlar için esnetilmeye başladığı da biliniyor. Bir süredir gündemde olan dijital aşı pasaportları, aşı sürecinin ve seyahat edenlerin takibi için pratik bir çözüm olarak görülüyor. Pek çok ülkede başlayan bu yenilikçi uygulama ile dünya üzerinde hareketlilik yeniden başlıyor. Dijital aşı pasaportu, bireylere farklı ülkelere rahat bir seyahatin yanı sıra karantina süreci olmadan ziyaretlere başlama fırsatı sunuyor. Karantinasız bir tatilin yanı sıra bazı ülkelerde restoran, cafe ve otel işletmelerinde maske zorunluluğunu da ortadan kaldırıyor.

Dijital aşı pasaportları ile yakından ve anında takip edilen bireylerin sağlık koşulları doğrultusunda işlemler hız kazanabiliyor. Aşı pasaportları, Covid-19 test sonuçları, aşı bilgilerini içeriyor ve resmî kurumlardaki işlemler için geçerli bir belge işlevi görüyor.

Dijital aşı pasaportları sayesinde birçok ülkede ekonomik ve turistik faaliyetlerin artış göstermesi bekleniyor. Seyahat izin belgesine benzer bir özellik sergileyen dijital aşı pasaportları vatandaşlar için yurt dışı seyahatlerine yönelik altın bir anahtar sunuyor. Dijital aşı pasaportunun bu süreçte güvenli bir seyahat özgürlüğü sağlaması hedefleniyor.

Dijital Aşı Pasaportu Nereden Alınır?

Küresel düzeyde başlayan aşı uygulamaları ile yaşamın eski haline ne zaman döneceği gibi pek çok soru gündeme geliyor. Aşı uygulamaları sonrasında merak edilen alanların başında ise seyahat yer alıyor. Bireylerin hangi aşıyı ne zaman olduğu, antikor oranı ve PCR testi sonucu gibi Covid-19’a yönelik bilgilerin dijital aşı pasaportlarında yer alması planlanıyor.

Dijital aşı pasaportu başvurusu, bireylerin Covid-19 test sonucu ve aşı bilgisine bağlı olarak ülkelerinin yetkili birimlerinden sağlanıyor. Avrupa Birliği ülkeleri, komisyon ve bakanlıkların uygulamalarına tabi olurken ABD ve Asya’daki ülkelerde prosedürler farklılık gösteriyor. Dijital aşı pasaportu, ülkelerin değişen yönetmelik ve standartları doğrultusunda bireylere seyahat özgürlüğü tanıyan şekilde hazırlanıyor. Aşı pasaportu başvuruları bireysel olarak yapılırken IBAN numarasına benzer bir kod sisteminin kullanılması öngörülüyor. Bireysel aşı pasaportu kodları ile tek seferde birden fazla kişisel sağlık verisine erişim sağlanması hedefleniyor. Aşı sertifikası pandemi ile hayatımıza giren “Hayat Eve Sığar” isimli uygulama yoluyla edinilebiliyor ve bakanlıktan belge çıkartmak gibi ekstra işlemlerin yapılmasına gerek duyulmuyor. 2. doz aşılarını olanlar HES ve e-nabız uygulamaları üzerinden aşı kimliklerini yaratabiliyor. Daha sonra pasaport bilgileri bu kimliğe eklenerek dijital aşı pasaportu oluşturuluyor.

Oluşturulan aşı kimlikleri veya kartları, yurt içindeki seyahatlerde de kullanılıyor. Örneğin, tatil için Antalya otelleri tercihinde bulunan bir tatilseverin Covid-19 geçmişi bu kimlik üzerinden rahatlıkla takip edilebiliyor. Böylelikle, rahat ve huzurlu bir deniz tatili yapmak mümkün hale geliyor. Pandemi döneminde kolay ve hızlı tatil planı paket tatiller ile yapılabiliyor. Turkish Airlines Holidays tatil paketleri ile tüm seyahat adımları tek bir platformdan, kolayca yönetilebiliyor. Sunulan erken rezervasyon otelleri fırsatları ile uygun koşullarla keyifli bir tatil yapmak mümkün oluyor. Her şey dahil oteller fiyatları başta olmak üzere pek çok tesis erken rezervasyon döneminde avantajlı fiyatlar sunuyor.  

Dijital Aşı Pasaportu Ücreti Ne Kadar?

Dijital aşı pasaportu almak için herhangi bir ücret ödemek gerekmiyor. Tıpkı aşının kendisi gibi ücretsiz olan bu belge ülkemizde hem Türkçe hem de İngilizce olarak düzenleniyor. Belge, kişinin aşılanma işlemleri tamamlandıktan sonra oluşturulabiliyor.

Kimler Dijital Aşı Pasaportu Alabilir?

Dijital aşı pasaportu, kısa vadede birçok kesim tarafından olumlu değerlendirilirken belli başlı avantajlar içermesi planlanıyor. Bir ülkeye giriş-çıkış yaparken son derece dikkatle yapılan pasaport kontrolleri yerini sağlık kontrollerine bırakıyor. Günümüzün bir numaralı önceliği haline gelen Covid-19, küresel düzeyde ülkelere giriş-çıkış işlemlerinde değişime neden oluyor.

Dijital aşı pasaportu, kontrollerin hızlanması ve daha geniş bir ölçekte pandemi denetimi sağlanması açısından büyük önem taşıyor. Aşı pasaportları ağırlıklı olarak Avrupa Birliği gibi organizasyonlardan onay alan aşıları olan kişiler ile PCR testleri negatif çıkan kişilere veriliyor. Kapsamın zamanla genişletilmesi öncelikli hedefler arasında yer alıyor. Birçok ülke hızla aşılama çalışmalarına devam ederken bir yandan da aşı pasaportlarına dair çalışmalar hız kazanıyor. Yeni ulaşım izinleri ve kontrollerinin aşı pasaportlarıyla sağlanmasını yaygınlaştırmak için tüm dünyada öncelikli olarak aşıya erişimin artırılması hedefleniyor.

Özellikle yurt dışında tatil yapmak isteyenlerin aşı yaptırması ve daha sonra dijital aşı pasaportu oluşturması büyük önem taşıyor. Örneğin, balayı tatili için Avrupa Birliği ülkelerinden birini tercih edecek bir çiftin mutlaka Birliğin kabul ettiği aşılardan birini yaptırmış olması ve dijital aşı pasaportunu oluşturmuş olması gerekiyor. Benzer şekilde, Kurban Bayramı tatili için yurt dışına çıkmayı düşünen turistlerin de bu pasaparta sahip olması öneriliyor. Ayrıca, butik oteller, Sevgililer Günü otelleri gibi tüm konaklama tesislerinde de bu belgeye ihtiyaç duyulabiliyor. Dünyanın en önemli spor organizasyonlarından biri olan futbol Dünya Kupası'nda konu ile ilgili yapılacak düzenlemeler merakla bekleniyor. Dünya Kupası Katar ile yeni bir coğrafyada ilk kez düzenleniyor. Katar, vizesiz rotalar arasında yer aldığı için ülkemizden de pek çok futbol tutkununun turnuvayı yerinde takip etmesi bekleniyor.   

Travel Pass Nedir?

Pandeminin bir sonucu olarak uluslararası faaliyet gösteren birçok kurum tarafından çeşitli önlemler masaya yatırılıyor. Bu kurumlardan birisi olan IATA, yolcuların seyahat öncesi hastalık ve aşı gibi sağlık bilgilerinin yer aldığı bir geçiş sistemi üzerinde çalışıyor. Travel Pass olarak bilinen pasaport sisteminde yolcular güvenli bilgi akışı sayesinde gerekli sağlık kontrollerini otomatik olarak gerçekleştirebiliyor. Planlanan Travel Pass, Uluslararası Hava Taşımacılığı Birliği olan IATA tarafından yönetiliyor.

Pandemi süresi boyunca risk yoğunluğuna göre açılıp kapanan ülke sınırları, hava yolu ulaşımını olumsuz yönde etkiliyor. Havalimanları ve genel ulaşım ağının sağlıklı bir şekilde devam edebilmesi hastalığın ve aşılamanın seyrine bağlı olarak değişim gösteriyor. Covid-19 ve aşılanmaya bağlı olarak verilen seyahat izinleri, Travel Pass gibi olanaklar ile daha geniş kesimlere ulaşıyor. IATA, Travel Pass pasaport sistemiyle zaman, evrak, hastalık geçmişi gibi birçok konuda yolculara destek sağlamayı hedefliyor. Daha kısa sürede daha hızlı kontrol ve geçiş işlemleri için hem güvenli hem de pratik bir çözüm sunuyor. Travel Pass sistemine benzer bazı uygulamalar farklı ülkeler tarafından geliştirilmeye devam ediyor. Belli başlı kontrol uygulamaları yalnızca ülke içi sosyal aktiviteleri kapsarken çoğu yurt dışı seyahat ve etkinlikleri de kapsıyor. Travel Pass ise genellikle havalimanları, yolcular ve sağlık kuruluşları arasında koordineli bir iletişime olanak tanıyor.

Türkiye Aşı Pasaportuna Alındı mı?

Türkiye, Avrupa Birliği üyesi olmaması nedeniyle aşı uygulamalarını farklı şekilde izliyor ve yürütüyor. Avrupa Birliği, IATA gibi kuruluşlar kendi alanlarına ait ayrı işlevlere sahip aşı pasaportları geliştiriyor. Türkiye sınırları içinde dijital aşı pasaportu işlevi gören aşı kartı uygulaması ile vatandaşlar yurt dışı seyahatlerinde geçerli aşı gerekliliklerini onaylayabiliyor. Bu dijital karta pasaport bilgileri de eklenebiliyor. Bu sayede kişinin yaptırdığı aşılar tüm dünyada görüntülenebiliyor. Bu uygulamanın kısa vadede seyahat kısıtlamalarını azaltması hedefleniyor. Pandemi boyunca uzun vadeli seyahat çözümlerine yönelik çalışmalar İçişleri Bakanlığı ile Sağlık Bakanlığı tarafından sürdürülüyor.

Türkiye’deki aşı kartı uygulaması bir açıdan oldukça eski dönemlere dayanıyor. Geçmişte bebek ve çocukların aşı takvimlerini düzenli olarak takip etmek adına hazırlanan aşı kartları, günümüzde Covid-19 aşıları için de kullanılıyor. Geçtiğimiz dönemde, yetkili kuruluşlar tarafından belirlenen kriterler doğrultusunda Türkiye’nin aşı pasaportu programına alındığını da belirtelim.